نسل دیجیتال چه نسلی است و مهاجرت دیجیتال چگونه اتفاق می‌افتد؟

نسل مفهوم گسترده‌ای در علوم اجتماعی است و از مهمترین اصطلاحات این علم در زمینه‌های سیاستگذاری به‌شمار می‌رود. سوال‌های مهمی درباره نسل وجود دارد از جمله اینکه نسل چه دوره‌ای از زمان را در برمی‌گیرد و چه ظرفیت‌ها و محدودیت‌های سنی برای یک نسل تعریف شده است؟ به‌‌علاوه هر نسل چه ویژگی‌هایی دارد که آن را از نسل‌های دیگر متمایز می‌سازد؟ "بالس" فاصله میان والدین و فرزندانشان را سن بچه‌دار شدن فرض می‌کند. او با تکیه‌بر ابژه‌ها و بررسی تأثیر هر یک بر رفتار و کنش نسل مورد مطالعه، آن را مرتبط با ذهنیت نسلی می‌داند. براین اساس نسل عبارت است از گروهی که متعلق به دوره سنی خاصی بوده و تجربه به‌کارگیری ابژه‌های خاص و نسبتاً مشترک را دارند. منظور ما از ابژه در این یادداشت تولیدات و محصولات فرهنگی هر نسل است که آن نسل با استفاده و تولید آن، هویت خود را معرفی می کند. برای نمونه موسیقی، پوشش، هنر و... از ابژه های هر نسل محسوب می شوند.

نسل و ابژه

اهمیت مفهوم «نسل» پژوهشگران را برآن داشته است تا از روند تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، سخن بگویند. هر نسل با ترجیح‌دادن «ابژه» خاص خود، خود را متعلق به شرایط و فضای فرهنگی و اجتماعی خاصی معرفی می‌کنند. به همین دلیل است که عنصر تمایزدهنده نسلی و همچنین عنصر قوام‌دهنده به آن، به تعبیر پژوهشگران اجتماعی «ابژه» است. این تعلق خاطر هر نسل به «ابژه» خاص خود، در نهایت شرایطی را به‌منظور ایجاد احساس هویت، برای نسل‌ها فراهم می‌کند. «ابژه‌های نسلی» ابژه‌هایی هستند که مربوط به اشخاص، مکان، اشیا، افراد، وقایع، خاطرات، تجربه‌ها یا رویدادهایی است که از نظر فرد، گروه و نسل مورد ارجاع و استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، برای نسلی از مردم ایران، «جنگ» به‌عنوان یک ابژه نسلی به حساب می‌آید. این ابژه‌ها، به شکل‌گیری روحیات، احساسات و حالاتی می‌انجامد که برای آن نسل تعیین‌کننده و به‌عنوان عنصر هویتی است. شایان ذکر است، ابژه‌ها عاملی برای تمایز افراد بین دو نسل هستند. به این ترتیب، تعریف نسل متوقف بر استفاده از ابژه‌های آن نسل خواهد بود و افراد نسل به افرادی گفته می‌شود که از «ابژه‌ها»ی خاصی استفاده می‌کنند. هر نسل با داوری درباره ابژه نسل‌های دیگر، فرصت تولید ابژه‌های جدید را می‌یابد. نسل‌ها، در طول کنش و زندگی‌شان سعی می‌کنند تا به ایجاد ابژه‌های جدید دست زنند. تا وقتی‌که دو نسل متفاوت در جستجوی ابژه‌های فرهنگی یکسانی هستند، به جای به وجود آمدن انقطاع نسلی، نوعی سازگاری بین‌نسلی میان آن‌ها شکل می‌گیرد. همچنین بعضی از «ابژه‌ها» موقعیتی فرانسلی دارند. چوا آن‌ها متعلق به چند نسل متوالی هستند و در نظام ارزشی و فرهنگی آن جامعه، در یک دوره طولانی حاضر و اثرگذار هستند.